Artykuły 3
Bliźniacza transformacja: wyzwania dla pracowników i firm w Europie na podstawie badania GTC
Podwójna transformacja, czyli proces jednoczesnego przejścia na gospodarkę niskoemisyjną i cyfrową, niesie ze sobą zarówno szanse, jak i poważne wyzwania dla pracowników i firm. Projekt „GTC - Wzrost dzięki zmianom wynikającym z transformacji w sektorze przemysłowym pod wpływem Europejskiego Zielonego Ładu i cyfryzacji oraz proaktywnego udziału pracowników w restrukturyzacji zmieniającego się środowiska pracy”, analizując doświadczenia siedmiu krajów europejskich (Polski, Słowacji, Macedonii Północnej, Serbii, Czarnogóry, Rumunii i Hiszpanii), dostarcza cennych informacji na temat tych wyzwań i sposobów radzenia sobie z nimi.
Przede wszystkim, transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej i cyfrowej wymaga znacznych inwestycji w nowe technologie i rozwiązania przemysłowe. Może to być trudnym zadaniem dla przedsiębiorstw, które zmienia ich pozycję konkurencyjną na rynku globalnym. Ponadto modele biznesowe uwzględniające zasady wynikające z dekarbonizacji i polityki cyfrowej muszą zostać zmienione i dostosowane do nowych warunków rynkowych. Ważną częścią planowania rozwoju biznesu jest proces podnoszenia kwalifikacji pracowników, co umożliwi efektywne wykonywanie pracy w nowej rzeczywistości. Bliźniacza transformacja wymaga przebudowy łańcuchów dostaw, co może wiązać się z nowymi wyzwaniami logistycznymi i regulacyjnymi.
Wyzwania w tym kontekście stoją również przed pracownikami, którzy również muszą odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Wymagania dotyczące umiejętności zmieniają się, ponieważ cyfryzacja procesów produkcyjnych i usługowych wymaga od pracowników nowych kompetencji cyfrowych, specyficznych dla danego stanowiska. Pracownicy, którzy nie są w stanie dostosować swoich umiejętności do nowych realiów, mogą znaleźć się w trudnej sytuacji na rynku pracy. Ponadto automatyzacja i robotyzacja mogą prowadzić do redukcji zatrudnienia w niektórych sektorach. Ponadto rozwój pracy zdalnej i platformowej może zwiększyć niepewność zatrudnienia i pogorszyć warunki pracy. Ze względu na wprowadzenie nowych technologii zmienia się również organizacja pracy, co może prowadzić do stresu i niepokoju wśród pracowników. Algorytmy stosowane w procesach rekrutacji i zarządzania zasobami ludzkimi mogą prowadzić do dyskryminacji ze względu na płeć, wiek lub pochodzenie.
Rola dialogu społecznego
Jednym z kluczowych wniosków z badań przeprowadzonych w ramach projektu GTC jest podkreślenie kluczowej roli dialogu społecznego w zarządzaniu procesem podwójnej transformacji. Zaangażowanie związków zawodowych, pracodawców i rządów jest niezbędne do opracowania rozwiązań promujących zarówno rozwój gospodarczy, jak i dobrobyt pracowników. Podwójna transformacja stanowi zarówno wyzwanie, jak i szansę dla Europy. Aby zmaksymalizować jej potencjał, potrzebne są skoordynowane działania zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim. Kluczowe są inwestycje w edukację i szkolenia, promowanie dialogu społecznego i zapewnienie odpowiedniej ochrony praw pracowniczych.